27 Mayıs 2019 Pazartesi

Sari Gelin Türküsü'nün hikayesi

Her türkü bir roman gibi....
Anlatılası ne çok şeyler vardır içinde...
    Kimileri benim gibi içinden geçenleri bilgisayarın tuşlarıyla  selamlar,kimileri de sazının tellerine merhaba der türküler çikar ortaya.

     Ben bazen yazdıklarımı bir yerlerden esinlenerek yazarım,türkülerde genelikle  bazı olaylardan sonra yazılır ,okunur.
      Türküler ,söylemek istediklerimizi , müziğide işin içine katarak söylediklerimizdir.
   Bazen bir türkü sizi alir götürür.
Bir örnek verileceği zaman hemen aklıma Sarı Gelin  gelir. Onun hikayesini bilenler bilir ,bilmeyenler için aktarıyorum.
        Gelin,eski çağlardan beri Çoruh ırmağı boyunda yaşayan Hıristiyan Kıpçak Beyinin kızıdır. Ve saçları sarıdır.Zaten türkü adını da bey kızının sarışın  olmasından alır.
       Erzurum'lu bir delikanlı sarışın Kipçak beyinin kızına âşik olur ve Erzurumlu delikanlı ile sarışın  Kipçak kızının arasında büyük bir aşk başlar . Bu aşk Erzurum yoresinde yaşanmaktadır . Günümüzde türkünün hem Ermenice  hem Türkçe  versiyonlerı mevcut olmakla beraber, türkünün Anadolu'nun bağrından çıkan Türkçe bir türkü olduğu yönünde görüşler ağır basmaktadır. Bu iddaa ise Türk kültüründen etkilenen Ermeniler arasında birçok şifahi halk edebiyatı ürünümüz yaşıyor olmasından kaynaklanıyor.
       Sarışın Kıpçak kızına âşık olan delikanlının ailesi kız ile evlenmesine  karşı çıkar. Delikanli ise kıza deli gibi âşik  olur ve aşkini şiirle mırıldanarak söyler . Kız bey kızıdır. Zaten bey de kızını vermez bu delikanlıya ... Delikanlı  sarışın  güzel kızı kaçırmaya karar verir ve nihayet kaçırır. Kıpçak Beyinin adamları  iki kaçak aşığın  peşine düşer ve uzun bir takipten sonra bulurlar  ve delikanliyi öldürürler.
             Sarı Gelin Sözleri
Erzurum çarşı pazar  leylim aman aman 
Leylim aman aman leylim aman aman sarı gelin 

İçinde bir kız gezer ay nenen ölsün sarı gelin aman 
Sarı gelin aman sarı gelin aman suna yarim 

Erzurum'da bir kuş var leylim aman aman
Leylim aman aman leylim aman aman sarı gelin

Kanadında gümüş var ay nenen ölsün sarı gelin aman 
Sarı  gelin aman sarı gelin aman suna yarim

Elinde divit kalem leylim aman aman 
Leylim aman aman leylim aman aman sarı gelin

Katlime ferman yazar ay nenen ölsün  sarı gelin aman 
Sarı gelin aman sarı gelin aman suna yarim 

Palandöken güzel dağ leylim aman aman
Leylim aman aman leylim aman aman sarı gelin

Altı mor sümbüllü bağ ay nenen  ölsün sarı gelin aman 
Sarı gelin aman sarı gelin aman suna yarim 

Vermem seni ellere leylim aman aman
Leylim aman aman leylim aman aman sarı gelin 

Niceki bu halimse  ay nenen ölsün sarı gelin aman 
Sarı gelin aman sarı gelin aman suna yarim
    
Sarı gelin türküsü ,Kuzeydoğu Anadolu coğrafyasinda ortaya çıkmıştır.Türklerin büyük bir kolunu teşkil eden Kıpçakların diğer adı da Kuman'dır.Diğer kavimler Kıpçakları  "sarışın" anlamına gelen "Kuman"  adıyla anmıslardır.

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder